vrijdag 22 maart 2013

Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandsche handelsmaatschappij

Vergelijking van het leven van de schrijver met de roman.

Max Havelaar is geschreven door Multatuli, dit is een pseudoniem voor Eduard Douwes Dekker. Multatuli betekent: 'ik heb veel geleden'. Dit slaat op het leiden van Havelaar en Multatuli maar ook op het leiden van de Javanen en andere onderdrukten in Nederlands-Indië. 

Eduard Douwes Dekker (1820-1887)
Dekker werd geboren in Amsterdam, zijn vader was scheepskapitein.
In 1838 reisde Eduard aan boord van het schip van zijn vader naar Nederlands-Indië, hier kwamen ze in 1839 aan in de hoofdplaats Batavia. In Nederlands-Indië werkte hij als ambtenaar. 
In 1856 kreeg Dekker een conflict met zijn chef over de manier waarop er een einde zou moeten komen aan de misstanden in dit gebied (Lebak, West-Java). De chef was voor het handhaven van de regels en voorschriften, Dekker vond dat deze losgelaten moesten worden. Hij verloor bij dit conflict en schreef er een boek over; Max Havelaar.

Het boek bestaat uit 20 hoofdstukken.
Hoofdstukken 1-4,9,10: Droogstoppel.
De rest van de hoofdstukken gaan over Max Havelaar (Sjaalman).
Hoofdstuk 20 is Multatuli zelf.
Droogstoppel is een makelaar in koffie en wil gewoon een boek schrijven over koffieveilingen. Sjaalman schrijft over Max Havelaar, dit is een assistent-resident in Lebak (!). Hij houdt een toespraak waarin hij vertelt over het onrecht dat de Javananen is aangedaan en dat hij er alles aan zal doen om dit onrecht te bestrijden. De boosdoener is hier de regent (chef), iedereen weet dat hij zijn macht misbruikt, maar niemand durft er iets aan te doen. Dan komt Droogstoppel weer aan het woord in het boek, daarna gaat het verder over Havelaar die de regent aanklaagt en wordt genegeerd. In het laatste hoofdstuk neemt Multatuli het verhaal over en vertelt dat zijn doel is iedereen te laten weten dat de Javanen worden uitgebuit en afgeperst.

De overeenkomsten tussen het leven van Dekkers en het verhaal zijn duidelijk. Het verhaal van Max Havelaar is eigenlijk dat van Dekkers zelf. Het boek is dus autobiografisch. Havelaar en Dekkers vechten beiden tegen de armoede en uitbuiting van het volk in Nederlands-Indië. Ook de karakters komen overeen, ze zijn slim en moedig maar ook naïef en dromerig. 

Literaire stroming
In het boek uit Dekkers zijn kritiek op Nederland. Dit was iets nieuws in de tijd dat het boek werd geschreven (1860), schrijvers moesten de lezer vaderlandsliefde bijbrengen. Ook waren de opbouw van het boek en de schrijfstijl anders dan de eisen die in die tijd opgelegd werden voor het schrijven van een  boek. Het boek wordt vaak met de Romantiek in verband gebracht vanwege het verzet van Dekkers en door Max Havelaar dat  een typisch romantisch personage is. omdat in het boek verschillende genres door elkaar lopen en omdat fictie en werkelijkheid tegenover elkaar staan. Aan de ene kant paste het boek dus niet in de tijd waarin het geschreven is doordat Dekkers tegen de eisen en regels van het schrijven inging en kritiek op Nederland. Aan de ander kant wilde veel mensen in deze tijd (19e eeuw) graag meepraten over de politiek en dat is ook duidelijk het geval in Max Havelaar. De sociale engagement van Max Havelaar en de feiten die hierin naar voren komen kunnen naar het Realisme verwezen worden. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten